Rolki, krążniki, pierścienie gumowe

W przenośnikach taśmowych taśma podpierana jest zazwyczaj przez krążniki (zestawy krążnikowe), do zmiany kierunku biegu taśmy stosuje się bębny (napinające i napędowe). W niektórych rozwiązaniach stosuje się również urządzenia do odwracania taśmy w cięgnie dolnym . Wszystkie te elementy zalicza się do grupy zespołów podtrzymujących taśmę.

Krążniki to elementy występujące w przenośnikach w wielkiej liczbie, średnio na każdy kilometr 2500 – 3600 krążników . W dużych kopalniach daje to liczbę 100 – 200 tys krążników co powoduje, że pomimo niskich kosztów jednostkowych, wydatki związane z ich eksploatacją i ewentualna wymianą stanowią znaczący koszt . Dąży się zatem aby były one tanie i łatwe w produkcji, a jednocześnie cechowały się dużą trwałością i małymi oporami ruchu .

Krążniki nośne z osią stałą składają się z płaszcza, piasty, uszczelnienia komory łożyskowej, łożyska i osi . O trwałości krążników decyduje trwałość ich łożysk, co z kolei związane jest z prawidłowym uszczelnieniem komory łożyskowej . W krążnikach stosuje się aktualnie uszczelnienia labiryntowe tłoczone z tworzyw sztucznych . Jako łożyska używane są zwykle łożyska kulkowe (jednorzędowe o niezbędnej nośności) lub łożyska stożkowe . Płaszcz krążnika wykonuje się z rur, a dla dużych średnic płaszcze zwija się z blachy .

Krążniki nośne z osią obrotową mają co prawda prostszą budowę, ale sposób ich osadzenia we wspornikach w których znajdują się łożyska jest bardziej skomplikowany i wymaga większej dokładności wykonania i montażu . Krążniki te wykazują ponadto większe opory ruchu .

Krążniki nadawowe stosowane są w miejscu podawania urobku na taśmę, a by przejąć energię uderzenia i zmniejszyć siły dynamiczne działające na krążniki i taśmę . Składają się one ze stalowego krążnika z nałożonymi tarczami lub pierścieniach gumowymi . Stosowana guma musi być przede wszystkim odporna na rozrywanie . W przenośnikach o małej wydajności lub transportujących lekki urobek w miejscu podawania urobku na taśmę stosuje się krążniki z płaszczem stalowym gładkim .

Krążniki dolne W cięgnie dolnym taśma powracająca styka się z krążnikami dolnymi okładką nośną tzn . tą stroną, na której transportowane było nosiwo (możliwość zanieczyszczenia resztkami nosiwa) . Dlatego też w niektórych przypadkach stosuje się krążniki z nałożonymi tarczami (pierścieniami) gumowymi nałożonymi na płaszcz . Innym sposobem jest zastosowanie układu do odwracania taśmy w cięgnie dolnym .

Zestawy krążnikowe to krążnik lub zespół krążników oraz elementów łączących i podtrzymujących je . W zależności od przyjętych kryteriów dzielą się one następująco :

• układ taśmy : płaskie i nieckowe
• usytuowanie zestawu na trasie przenośnika : górne i dolne,
• ustawienie krążników w zestawie : zwykłe i z wyprzedzeniem,
• sposób podparcia krążników : sztywne i elastyczne